در مقاله نشادر چیست؟ با این ماده شیمیایی به صورت کلی آشنا شدید. در این مقاله قصد داریم به بررسی موارد مصرف کلرید آمونیوم در کشاورزی بپردازیم
آمونیوم کلراید، کودی خنثی و چند منظوره است که طیف وسیعی از کاربردها را در زمینه کشاورزی داراست. این کود به دلیل تامین نیتروژن و کلر، دو عنصر ضروری برای رشد گیاهان، به طور گسترده در کشت انواع محصولات زراعی از جمله برنج، ذرت، سورگوم، گندم و سبزیجات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آمونیوم کلراید چیست؟
آمونیوم کلراید، ترکیبی حاوی نیتروژن و کلر، دو عنصر مغذی حیاتی برای رشد گیاهان است. این ماده به عنوان یک کود نیتروژنی با قدرت متوسط شناخته می‌شود و در مقایسه با سایر کودهای پایه آمونیوم مانند آمونیوم نیترات (با 33% نیتروژن) و آمونیوم فسفات (با 21% نیتروژن)، 25% نیتروژن دارد.
در واقع، آمونیوم کلراید محصول جانبی فرآیند تولید سدیم بی‌کربنات است و به طور طبیعی 24 تا 26 درصد نیتروژن و 65 درصد کلر را در خود جای داده است. این ترکیب که با نام “نشادر” نیز شناخته می‌شود، از ترکیب آمونیاک و اسید هیدروکلریک به دست می‌آید. آمونیوم کلراید خالص به صورت بلورهای سفید رنگ است، اما تمایل به کلوخه شدن دارد. برای سهولت در استفاده و جلوگیری از این پدیده، می‌توان آن را به صورت گرانول (دانه‌ای) فرآوری کرد.
این ماده به دلیل حلالیت بالا در آب و خاصیت اسیدی ملایمی که دارد، به طور گسترده به عنوان منبع تامین نیتروژن در کشاورزی، به خصوص برای کشت گندم و برنج، مورد استفاده قرار می‌گیرد. حدود 90 درصد از آمونیوم کلراید تولیدی در جهان به عنوان کود مصرف می‌شود.
کلرید آمونیوم یک اسید قوی و نمک باز ضعیف است که در دمای بالا اسید آزاد می کند. یکی از ویژگی‌های بارز آمونیوم کلراید، تمایل آن به تجزیه به آمونیاک و هیدروژن کلرید در اثر گرما است. این واکنش شیمیایی با فرمول زیر نشان داده می‌شود:
NH4Cl(s) → NH3(g) + HCl(g)
آمونیوم کلرید در برخی از فرمولاسیون‌های دیفن هیدرامین، به عنوان یک ماده خلط آور و برای کمک به رقیق شدن و دفع مخاط وجود دارد.
نحوه عملکرد
آمونیوم کلرید باعث تحریک مژک‌های موجود در مجاری تنفسی می‌شود. این مژک‌ها مسئول حرکت مخاط هستند و تحریک آنها به حرکت بیشتر مخاط و دفع راحت‌تر آن کمک می‌کند.
همچنین، آمونیوم کلرید به رقیق شدن مخاط کمک می‌کند و آن را کمتر چسبناک می‌کند. این امر دفع مخاط را آسان‌تر می‌کند.
واکنش آمونیوم کلرید با آمونیاک
آمونیوم کلرید (NH4Cl) و آمونیاک (NH3) به طور مستقیم با یکدیگر واکنش نمی‌دهند، زیرا هر دو از نظر شیمیایی خنثی هستند. به عبارت دیگر، آنها تمایل به تبادل پروتون یا الکترون با یکدیگر ندارند.
با این حال، آنها می‌توانند در آب حل شده و به صورت یونی درآیند. در این حالت، تعادل زیر بین یون‌های آمونیوم (NH4+)، یون‌های کلرید (Cl-) و مولکول‌های آمونیاک (NH3) در محلول برقرار می‌شود:
NH4Cl ⇌ NH4+ + Cl-
NH3 + H2O ⇌ NH4+ + OH-
موقعیت تعادل این واکنش به دما، غلظت آمونیوم کلرید و آمونیاک و pH محلول بستگی دارد.
در دماهای پایین و غلظت‌های بالا، تمایل به تشکیل یون‌های آمونیوم و کلرید بیشتر است. در حالی که در دماهای بالا و غلظت‌های پایین، تمایل به جداسازی آمونیاک و آب بیشتر می‌شود.
همچنین، در محلول‌های اسیدی، غلظت یون‌های هیدروژن (H+) افزایش می‌یابد که این امر باعث می‌شود تعادل به سمت چپ و تشکیل بیشتر آمونیوم کلرید حرکت کند.
در مقابل، در محلول‌های قلیایی، غلظت یون‌های هیدروکسید (OH-) افزایش می‌یابد که این امر باعث می‌شود تعادل به سمت راست و جداسازی بیشتر آمونیاک و آب شود.
به طور خلاصه، آمونیوم کلرید و آمونیاک در آب می‌توانند به صورت یونی درآیند و بین آنها تعادل برقرار شود. موقعیت این تعادل به عوامل مختلفی مانند دما، غلظت و pH محلول بستگی دارد.
موارد مصرف کلرید آمونیوم در کشاورزی
افزایش عملکرد محصول
آمونیوم کلراید با تامین نیتروژن و کلر، به طور مستقیم در افزایش رشد و عملکرد گیاهان نقش دارد.
کنترل بیماری ها
یکی از عمده ترین موارد مصرف کلرید آمونیوم در کشاورزی کنترل بیماری در گیاهان است. کلرید آمونیوم به دلیل خاصیت ضد قارچی و ضد باکتریایی، در کنترل بیماری های رایج مانند بلاست برنج، سوختگی باکتریایی برگ و پوسیدگی ریشه موثر است.
مناسب برای انواع خاک
آمونیوم کلراید به دلیل خنثی بودن، برای استفاده در انواع خاک ها، از جمله خاک های اسیدی و قلیایی، مناسب است.
قابلیت ترکیب با سایر کودها
این کود به راحتی با سایر کودهای شیمیایی ترکیب می شود و می توان از آن در تولید کودهای مرکب به عنوان منبع اصلی نیتروژن استفاده کرد.
ذخیره سازی آسان
از آنجایی که کلرید آمونیوم رطوبت کمتری نسبت به سایر کودها دارد، عمر نگهداری نسبتاً طولانی‌تری دارد.
نکته
آمونیوم کلراید یک کود اسیدی از نظر فیزیولوژیکی است. این کود به دلیل محتوای بالای کلر، برای استفاده در خاک‌های اسیدی، خاک های شور، به عنوان کود هنگام کاشت، کود دهی در مرحله نشاء یا محلول‌پاشی روی برگ‌ها مناسب نیست. همچنین برای محصولات حساس به کلر مانند تنباکو، سیب‌زمینی، مرکبات و چای نباید از این کود استفاده شود.
کاربرد موثر در کشت برنج
آمونیوم کلراید در کشت برنج موثرتر و پایدارتر عمل می کند. کلر موجود در این ترکیب، ضمن جلوگیری از فرایند نیتریفیکاسیون (تبدیل آمونیاک به نیترات) در مزارع برنج، به تشکیل فیبرهای ساقه کمک می کند. این ویژگی باعث افزایش استحکام ساقه برنج شده و مقاومت گیاه را در برابر خوابیدگی (ورس) و آفات افزایش می دهد.
نحوه مصرف
بهترین زمان برای استفاده از آمونیوم کلراید، ابتدای فصل رشد محصولات زراعی است. میزان مصرف این کود بسته به نوع محصول، شرایط خاک و نیازهای تغذیه‌ای گیاه متفاوت خواهد بود.
عوارض آمونیوم کلرید
آمونیوم کلرید، که به عنوان نشادر نیز شناخته می‌شود، به طور کلی در مقادیر کم که در غذاها یا محصولات تمیز کننده استفاده می‌شود، بی خطر است. با این حال، مصرف بیش از حد یا تماس طولانی مدت با آن می‌تواند منجر به عوارض جانبی شود.
عوارض جانبی خوراکی
تحریک گوارشی: شایع‌ترین عارضه جانبی مصرف خوراکی آمونیوم کلرید، تحریک دستگاه گوارش است. این می‌تواند منجر به علائمی مانند تهوع، استفراغ، اسهال و درد شکم شود.
اسیدوز: در موارد شدید، مصرف بیش از حد آمونیوم کلرید می‌تواند منجر به اسیدوز شود که عدم تعادل اسید در خون است. اسیدوز می‌تواند علائمی مانند خستگی، تنفس سریع، گیجی و تشنج ایجاد کند.
مسمومیت: مسمومیت با آمونیوم کلرید نادر است، اما می‌تواند کشنده باشد. علائم مسمومیت شامل تشنج، کما و نارسایی تنفسی است.
عوارض جانبی تماس
تحریک پوست: تماس با آمونیوم کلرید می‌تواند باعث تحریک پوست، قرمزی، خارش و سوزش شود.
تحریک چشم: تماس با آمونیوم کلرید می‌تواند باعث تحریک چشم، قرمزی، سوزش و اشک ریزش شود.
مشکلات تنفسی: استنشاق آمونیوم کلرید می‌تواند باعث سرفه، تنگی نفس و درد قفسه سینه شود
سخن پایانی
مونیوم کلراید به دلیل مزایای متعدد و کاربردهای متنوع، کودی ارزشمند در کشاورزی و صنعت محسوب می‌شود. این کود با تامین نیتروژن مورد نیاز گیاهان، به افزایش عملکرد محصول، کنترل بیماری‌ها و ارتقای سلامت خاک کمک می‌کند.
آمونیوم کلرید از کجا تهیه کنیم
برای تهیه و خرید آمونیوم کلراید می توانید با کارشناسان فروش ما در اسپوتا شیمی تماس حاصل نمایید